Bu sene yeni teknolojilerin getirdiği davalar, yasa çalışmaları, yasa değişiklikleri, korsan davaları gibi konular küresel hukuk dünyasının önemli çalışmaları arasında yer aldı. Müzik Analiz de yıl boyunca bunları takip etmeye ve yer vermeye çalıştı.
Geçen yıldan devam eden önemli konulardan birisi ABD hükümeti ve TikTok arasındaki sorundu.Trump sonrası Biden TikTok ile ilgili farklı bir tutum takındı. Trump yönetiminin değişimi ile yeni başkan tarafından Çin teknoloji şirketleri ile Amerika’nın ilişkilerine yönelik olumlu adımlar atıldı. Joe Biden daha önce Trump tarafından uygulanmaya çalışılan Çin şirketlerine ilişkin kısıtlamaları içeren kararnamenin uygulanmasını iptal etti.
Amerika’nın Eski Başkanı Trump’ın adı telif hakkı ihlali davasıyla da anıldı. Trump’ın seçim kampanyasında kullandığı şarkıya ilişkin açılan davada yargıç Donald Trump aleyhinde görüş bildirdi.
Korsana ve izinsiz kullanımlara ilişkin davalar oldukça fazla oldu. Bunların arasında en ilginçlerinden biri de Cox davasıydı. Dava süreci itirazlarla dolu olarak yıl boyu devam etti.
Avrupa Adalet Divanı’nda da 2021 yılında önemli kararlar alındı. Bakınız:
Avrupa Birliği Adalet Divanı-Almanya-VGBildkunst Kararı
Avrupa Birliği Adalet Divanı-Frank Peterson-Elsevier Kararı
Avrupa Birliği Adalet Divanı-Romanya-UCMR Kararı
Rekabet hukukuna ilişkin uluslararası davalar gündemde oldu. Apple ve Google gibi teknoloji devi firmalar çok fazla antitröst davası ile karşı karşıya kaldı. Google ve Apple çeşitli ülkelerde antitröst soruşturmaları ile karşılaşmıştı. İtalya’daki rekabet kurumu tarafından Google ve Apple’a 10 milyon avro ceza verildi.
Kurumsal yapılardaki değişiklikler önemli gelişmelerin yaşandığı bir diğer alan oldu. Bazı önemli kurumlar kapanırken bazı yeni kurumların açılışları gerçekleşti. Bunun önemli bir örneği olarak Fransa’nın yıllar önce internet korsanlığıyla mücadele için kurduğu Hadopi’nin kapanma süreci oldu. Hadopi yerine ARCOM adlı yeni bir kurumun oluşturulması sürecine geçildi.
Almanya’daki İnternet erişim sağlayıcıları ve hak sahipleri İnternette yapısal olarak telif hakkı ihlalinde bulunan internet sitelerine karşı işbirliği yaparak “İnternette Telif Hakkı Uzlaştırma (Clearingstelle Urheberrecht im Internet) CUII”sı üzerine ortak bir davranış kuralları (Code of Conduct) sözleşmesi imzaladılar.
Filipinler Hükümeti ve yerel internet servis sağlayıcıları, korsan sitelerin daha hızlı bir şekilde engellenebilmesi için, hukuki süreci başlatmaksızın uygulanacak bir sistem kurmayı kabul etti.
NFT teknolojisi bu sene her alanda kendini gösterdi. Artık NFT’ler davalara da konu edilmeye başlandı. NFT’lerin konu edildiği ünlü davalardan biri de Tarantino ve Miramax arasındaki uyuşmazlık oldu. Film stüdyosu Miramax, Quentin Tarantino’nun yapmak istediği NFT satışına haklara sahip olmadığı iddiasıyla karşı çıktı. Tarantino’ya karşı Miramax telif hakkı, ticari marka ve sözleşme ihlali nedeniyle tazminat talebiyle dava açtı. Medyanın da gündeminde olan dava süreci devam ediyor.
Hem Türkiye’de hem de dünyada fikri haklar alanında yeni yasa çalışmaları yapıldı. Uzun zamandır süreci devam eden DMCA’nın potansiyel halefi olan “Dijital Telif Hakkı Yasası”nın (DCA) bir tartışma taslağı hakkında gelişmeler yaşandı. ABD Telif Hakkı Ofisi, korsan içeriğin çevrimiçi platformlardan tespit edilmesine ve kaldırılmasına yardımcı olabilecek çeşitli teknik araçlar hakkında bir dizi müzakere başlatacağını duyurdu.
Alman Parlamentosu, AB Telif Hakkı Yönergesi’ni iç hukuka uygulamak üzere yasa çıkardı. Yasa internetteki korsan yüklemelere ilişkin hükümlere yer verildi.
Rusya’da da Korsan içeriğin Rusya’daki arama sonuçlarından otomatik olarak kaldırılmasını amaçlayan yeni bir yasa tasarısı sunuldu.
Avrupa Birliği’nde direktiflerle ilgili gelişmeler yaşandı. Avrupa Birliği üst düzeyde ortak siber güvenlik önlemlerine ilişkin bir direktif önerisinde bulundu. Avrupa Parlamentosu, AB Komisyonu’nu korsan spor yayınlarıyla mücadeleye ilişkin yasa önerilerinin getirilmesi yönünde hazırlanan raporu onayladı. Rapor özellikle, korsan yayınlara ilişkin internet hizmetlerinin bir hak sahibi veya “Güvenilir ihbarcı” tarafından gelen ihtarla, ihtarın geldiği andan itibaren 30 dakika içerisinde izinsiz canlı yayınların kaldırılmasını gerektiren yeni kurallar önerdi.
Avrupa Komisyonu internet ortamındaki ihlallerle etkin bir mücadele amacıyla yeni bir direktif hazırlamıştı. Söz konusu direktifin 17. Maddesi taraflarca uzun bir süre tartışılmış ve nihai hali verilmişti. 17. madde, YouTube gibi kullanıcılar tarafından oluşturulan içeriklerle çalışan sitelere lisans alma veya filtreleme yöntemleriyle yüklemeleri engelleme zorunluluğu getiriyor. Ülke yasalarının direktife uygun hale getirilmesi için verilen süre 7 Temmuz’da sona erdi.
Ülkemizde yaşanan en önemli gelişme ise yılın son günlerinde oldu.25 Aralık’ta 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 72’nci maddesi başlığı ile birlikte değiştirildi. Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yapılan değişiklikle FSEK’in 72’nci maddesine “Teknolojik önlemleri etkisiz kılma” başlıklı kanun maddesi eklendi.
Bu sene yönetmeliklerde de değişiklikler yaşandı. 8 Temmuz’da Resmi Gazete’de Özel Tiyatroların Kayıt İşlemlerine Dair Yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair yönetmelik yayımlandı. Resmi Gazete’de, 29 Nisan’da “Özel Tiyatroların Projelerine Yapılacak Yardımlara İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” yayımlandı. Radyo, Televizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, 10 Nisan Cumartesi günü Resmi Gazete’de yayımlandı.
Resmi Gazete’de, Fikir Ve Sanat Eserlerinin Tespit Edildiği Materyallerin Dolum, Çoğaltım Ve Satışını Yapan Veya Yayan İşletmelerin Sertifikalandırılmasına İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 06.07.2021 tarihinde yayımlandı. Aynı tarihte Fikir Ve Sanat Eserlerinin Kayıt Ve Tescili Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik de Resmi Gazete’de yayımlandı. Meslek Birlikleri Yönetmeliği hakkında ise çalışmalar yürütüldü.
23 Haziran’da Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu Kararı Resmi Gazete’de yayımlandı. Kararla birlikte fikri haklarla ilgili uyuşmazlıklarda da görevli Yargıtay 19. Ceza Dairesi’nin 1 Temmuz 2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere kapatılmasına karar verildi. Yargıtay 19. Ceza Dairesine verilen ve bu dairenin arşivinde bulunan işlerin 1 Temmuz 2021 tarihi itibariyle Yargıtay 7. Ceza Dairesi’ne UYAP bilişim sistemi üzerinden devrine karar verildi.