Oyun ve müzik arasındaki iş birliği küresel olarak önemli bir gelişim gösteriyor. Türkiye’de henüz böylesine bir iş birliği sağlanamadı ama oyun sektörü hızlı bir gelişimle dünya pazarlarında hızla önem kazanıyor.
Müzikanaliz olarak son dönemlerde bilgisayar oyunlarıyla müzik arasında iş birliği örneklerini vermeye çalışıyoruz. Bu iş birliği müzik sektörü için önemli açılım potansiyelleri taşıyor. Ülkemiz müzik sektörü küresel pazara açılma bakımından müzik sektöründen hayli ileride gözüküyor. İki sektör bakımından da avantajlı olacak bir ortaklığın olanaklarını anlamak bakımından oyun sektörünün verilerine göz atmakta yarar var.
Gaming in Turkey ajansı tarafından yayınlanan veriler oyun sektörünün gelişimi ve büyüklüğü bakımından önemli verileri ortaya koyuyor. İki sektör arasındaki işbirliği olanaklarını değerlendirebilmek bakımından ilk adım kullanıcıların kesişip kesişmediği sorusuna cevap vermekten geçiyor. Uluslararası araştırmalar bu birlikteliğin yüksek olduğuna işaret ediyor ama ülkemizdeki durum acaba nedir?
Mobil oyuncuların kişisel ilgi alanlarına baktığımızda müzik ikinci sırada yer alıyor. Birinci sırayı film izleme alıyor. Araştırmaya gör bilgisayar oyuncularının ilgi alanları şu şekilde:
Filmler ve müzik % 81,7 ve % 72,8 ile ön plana çıkıyor. Teknoloji ve yeme-içme ise % 70,5 ve % 70,1 ile sırasıyla takip ediyor. Haberler & Güncel Olaylar ise % 67,8 ile beşinci sırada yer alıyor.
Spotify verilerine göre, 2020 yılında oyun konsolları üzerinden müzik ya da podcast dinleme oranı dünya genelinde % 55 arttı. Bu oran Türkiye’de ise daha da yüksek. Türkiye’de 2020 yılında oyun severlerin oyun konsolları üzerinden müzik ya da podcast dinleme oranında % 62’lik bir artış olduğu gözlemlendi.
Spotify verilerine göre oyun konsollarında müzik ya da podcast dinleme, 2020 yılında dünya genelinde % 47, Türkiye’de ise % 66 oranında artış ile en çok sabah erken saatlerde (06:00 – 09:00) gerçekleşti. Yapılan analiz, Spotify entegrasyonu bulunan Xbox ve PlayStation gibi oyun konsolları üzerinden gerçekleşen dinlenmelere dayanıyor.
Spotify 2020 verilerine göre Türkiye sonuçları şöyle:
Türkiye’de Oyun Konsollarında En Çok Dinlenenler
- Ezhel
- Travis Scott
- XXXtentacion
- Murda
- Ben Fero
Oyun Konsollarında En Çok Dinlenen Kadın Sanatçılar
- Billie Ellish
- Sezen Aksu
- Zeynep Bastık
- Didomido
- Tonesandl
En Çok Dinlenen Şarkılar
- Falling – Trevor Daniel
- The Box – Roddy Ricch
- Goosebumps- Travis Scott
- Dolunay– Enes Batur
- Roses- Imanbek Remix – Imanbek, SAINtJHN
İki sektör arasındaki işbirliği olanakları bakımından önemli olan bir diğer faktör de kullanıcıların profilleri. Araştırmaya göre Türkiye bilgisayar oyuncularının profili aşağıdaki gibi:
AdColony ve Global Web Index’in 2020 araştırmasına göre sadece gençler değil yetişkinler de oyun oynuyor. Yetişkinlerin % 81,7’si kadın, % 76,5‘i ise erkek. Ortaya çıkan datalar aynı zamanda Türkiye’deki tüm internet kullanıcılarının % 84’ünün en az bir cihaz ile mobil oyun oynadığını gösteriyor. Türkiye’deki mobil oyuncuların demografik özellikleri ve davranış alışkanlıkları ise aşağıdaki gibi:
Türkiye’deki yetişkinlerin % 79’u mobil oyun oynuyor.
Türkiye’deki mobil oyuncuların % 50,2’si erkek, % 49,8’i kadın.
Türkiye’deki mobil oyuncuların yaş aralığının yüzdesel dağılımı:
- 16-24 yaş arası – % 23,9
- 25-34 yaş arası – % 28,5
- 35-44 yaş arası – % 25,3
- 45 yaş üstü – % 22,4
Elde somut verileri ortaya koyan bir araştırma bulunmamakla beraber bu dağılımın müzik sektörü ile uyumlu olduğunu düşünmek yanlış olmasa gerek.
Araştırmanın ortaya koyduğu bir diğer olgu da 2019 ve 2020 yılları arasında yüksek gelir gruplarının oyunlara yönelmesinde önemli bir artış olduğunun görülmesi.
Gelir Grubu | 2019 % | 2020 % |
---|---|---|
Yüksek | 30,9 | 40,8 |
Orta | 25,1 | 29,5 |
Düşük | 44 | 29,7 |
Bu tablo orta ve yüksek gelir gruplarının yani potansiyel müzik dinleyicilerinin oranının giderek yüksek oranda arttığını gösteriyor. Bu sadece klasik tüketici deneyimlerinin, yani CD alımı, streaming vb. kullanımların yanı sıra canlı stream, sanal gerçeklik, 3D gibi uygulamaların alıcısı olabilecek bir kesimin varlığına işaret ediyor.
Türkiye oyun sektörünün önemli özelliklerinden birisi de küresel pazara açılım potansiyeli taşıması. Son yıllarda ardı ardına yabancı sermaye yatırımlarına konu olan oyun şirketleri var.
Mart 2020’de saat 13:00’de erken erişime açılan Mount & Blade II: Bannerlord, yayınlandığı saatte 100 bin anlık kullanıcıya erişerek yeni bir rekor kırdı. Rollic Games, 168 milyon dolara ABD’li Zynga’ya resmen satıldı. Yerli mobil oyun şirketi Peak Games, 1.8 milyar dolar karşılığında dünyanın en büyük oyun firmalarından ABD merkezli Zynga’ya satıldı.
2020 yılında gerçekleşen bu olaylar oyun sektörünün müzik sektörü için dış pazarlara açılma olanağı verebileceğinin de bir göstergesi.
İş Birliği Olanakları
İşbirliği olanaklarının en bilineni, oyunlarda kullanılan müziklerin yerli besteci ve yorumculara ait olması. İş hayatında senkronizasyon olarak tanımlanan bu iş birliği sonucunda farklı ülkelerdeki oyuncuların yerel repertuarımızı tanımalarını ve dinledikleri müziklerin benzerlerine ulaşmak için doğrudan müzik sunan Spotify ve Deezer gibi kaynaklara yönelmesi mümkün.
İkinci bir ortak çalışma alanı ise dünyada giderek yaygınlaşan oyun içi performans denemelerine yer verilmesi. Bu sayede bir yandan pazarlama yapılması söz konusu olurken diğer yandan doğrudan satış olanaklarının yaratılması mümkün gözüküyor.
Üçüncü bir iş birliği yolu ise oyunlarda doğrudan pazarlama yapılmasından geçiyor. Yeni çıkan bir şarkının ve/veya sanatçının tanıtılması için oyun yeni ve güçlü bir mecra sunuyor.
Biraz daha karmaşık olmakla beraber sanatçıların kahramanı oldukları oyunların hazırlanması da dördüncü bir yöntem olarak düşünülebilir. Bunun için yapılacak olan çalışma diğer üçünden çok daha yoğun bir mesai ve tasarım gerektirse de başarı yakalanması halinde getirisinin çok daha yüksek olacağı tartışılmaz.
Sonuç olarak pandemi döneminde küresel bazda ivmelenen oyun ve müzik iş birliğinin ülkemizde de artış göstereceğini düşünmek yanlış olmasa gerek.