Özel Kopyalama Harçları MSG Röportajı

Yıllardır meslek birliklerinin gündeminde olan Özel Kopyalama Harçları ile ilgili Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteğiyle bir proje hazırlandı ve bu proje kapsamında bir rapor yazıldı. “Özel Kopyalama Harçları: Dünya Örnekleri ve Türkiye” adlı rapor web sitemizin Araştırmalar/Türkiye kısmında yer alıyor.

 

Müzik Analiz olarak Özel Kopyalama Harçlarına ilişkin sorularımızı müzik alanındaki meslek birliklerine yönelttik. Sorularımızı MSG Genel Sekreteri Dr. Barış Şensoy yanıtladı.

 

Müzik Analiz: Özel Kopyalama Harcı hak sahipleri için ne anlama geliyor?

 

MSG-Dr. Barış Şensoy: İçerik depolamaya ve kayıt yapmaya yönelik tüm cihazların alım-satımında toplanan harç bedeli anlamına gelen “Özel Kopyalama Harcı” nın (Copyriht Levy), ülkemizde, meslek birlikleri üzerinden müzik, sinema ve ilim edebiyat gibi sanat dallarında faaliyet gösteren hak sahiplerine dağıtılması için T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı nezdinde birçok defalar girişimlerde bulunulmasına rağmen bu haklar dağıtılmadığı gibi bu yıla kadar toplanan harç miktarının bilgisi de tam olarak tarafımıza bildirilmemektedir. Oysa toplanan bu bedellerin yurt dışında olduğu gibi hak sahiplerine dağıtılması gerekmektedir. Bu harçların yurt dışı miktarlarına baktığımız zaman, üyesi olduğumuz uluslararası çatı örgüt CISAC tarafından yayınlanan “Küresel Tahsilat Raporu” bizlere özel kopyalama harcı gelirlerinin hak sahipleri için kayda değer ve istikrarlı bir gelir kaynağı olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.

 

Rapora göre 2019 küresel telif tahsilat toplamı olan 369 milyon Avro’nun % 3,7’sini kapsayan özel kopyalama harçlarının müzik kategorisine düşen payı 221 milyon Avro’luk toplam telifin % 2,5’ini kapsamaktadır. Özellikle dijital çağın gelişmesiyle yeni kitle iletişim araçlarının ekleneceği ve dolayısıyla ilerde yükselme potansiyeli olduğu vurgulanmaktadır. Bu sebepten etkili tahsilat ve dağıtım mekanizmalarının verimli bir şekilde çalıştığı bir sistem kurulduğu takdirde Türkiye’de de hak sahipleri için değerli bir gelir kaynağı olacağı açıktır.

 

Müzik Analiz: Bakanlığın desteğiyle ÖKH ve Türkiye Projesi kapsamında hazırlanan rapor sizce önümüzdeki dönem hareket planı için bir başlangıç sayılabilir mi?

İlginizi Çekebilecek Yazılar  MESAM - MSG İş Birliği Protokolü İmzalandı

 

MSG-Dr. Barış Şensoy: Konuyla ilgili yurt dışı uygulamalarından, ÖKH gelirlerinin toplanacağı cihazlara ve hak sahipleri arasında nasıl paylaşılacağına kadar yol haritası niteliğinde olan bu raporun iyi bir başlangıç olacağına inanıyoruz.

 

Müzik Analiz: Bundan sonraki aşama ne olmalı? Özel Kopyalama Harçlarının yeniden hak sahiplerine dağıtılması için nasıl bir strateji izlenmeli sizce?

 

MSG-Dr. Barış Şensoy: Öncelikle gerekli kanun değişikliklerin yapılması ilk adım olacaktır. Söz konusu harçların toplandığı alanlara göre ayrımının şeffaf bir şekilde yapılması ve sonrasında da ilgili hak sahiplerini temsil eden meslek birlikleri arasında net paylaşımlar belirleyerek dağıtılması gerekmektedir. Bunun için raporda belirtilen yurt dışı uygulamaları ve Türkiye’ye yönelik öneriler göz önünde bulundurularak tüm tarafların uzlaştığı bir model en ideali olacaktır.

 

Müzik Analiz: Müzik camiası açısından Özel Kopyalama Harçlarında gerçekleşecek olan “Sosyal ve kültürel amaçlı kesintiler” sizce nasıl değerlendirilmeli ne amaçla kullanılmalı?

 

MSG-Dr. Barış Şensoy: Müzik alanında yurt dışında meslek birliklerinin ön ayak olmasıyla kurulmuş vakıflar bulunmaktadır (PRS Foundation vb.). Bu vakıflar eser sahipleri, icracılar, organizatörlerden yapımcılara kadar sektörün tüm çalışanlarına destek vermektedir. Ülkemizde de benzer şekilde değerlendirilebilir. ÖKH’nin devlete kalan payı ile genç müzisyenlerin yetişmesi ve müzik üretmesi desteklenebilir. Türk müziğinin yaygınlaşması için yurtiçi ve yurtdışı festivaller sübvanse edilebilir. Örgün eğitim programlarında yer alan müzik derslerine teknolojik ve/veya enstrüman yatırımları yapılarak yetenekli çocuk ve gençlere özel imkanlar sağlanabilir. Bunların dışında salgın gibi beklenmedik durumlarda destek fonu olarak kullanılabilir.

 

Müzik Analiz: Son söz niyetine eklemek istediğiniz bir şey var mı?

 

MSG-Dr. Barış Şensoy: Öncelikle hazırlanan raporun sektörümüze katkı sağlayacağını düşünüyor ve mutlaka bundan sonraki adımlar için bize ışık tutacağına inanıyorum. Bu kapsamda, ilk hedef olarak tüm hak sahiplerinin uzlaşı içerisinde 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri kanunundaki ilgili maddeleri değiştirmek için harekete geçmesi gerekmektedir.